| Class | 6 |
| Subject | संस्कृत |
| Book | NCERT |
NCERT Solution of Class 6th Sanskrit Ruchira / रुचिरा Chapter 1 शब्दपरिचय: – I / Sabdparichay -1 Question Answer Solution.
शब्दपरिचय: – I Class 6 Sanskrit Chapter 1 Question Answer
1. (क) उच्चारणं कुरुत ।
| छात्र: गज: घट: शिक्षक: मकर : दीपक: मयूर: बिडाल: अश्व: शुक: मूषक: चंद्र: बालक: चालक: गायक: |
उत्तर – छात्र स्वयं उच्चारण करे ।
(ख) चितराणि दृष्ट्वा पदानी उच्चारयत।
2. (क) वर्ण संयोजनेन पदं लिखत-
यथा-
च् + अ + ष् + अ + क् + अ: = चषक:
स् + औ + च् + इ + क् + अ: = सौचिक:
श् + उ + न् + अ + क् + औ = शूनकौ
ध् + आ + व् + अ + त् + अः = धावतः
व् + ॠ द् ध् + आ: = वृद्धाः
गू + आ + य् + अ + न् + त् + इ = गायन्ति
(ख) पदानां वर्णविच्छेदं प्रदर्शयत
यथा-
लघुः = ल् + अ + घ् + उ:
सीव्यति = स् + ई + व् + य् + अ + त् +इ
वर्णाः = व + अ + र् + ण् + आ:
कुक्कुरौ = क् + उ + क् + क् + उ + र् + औ
मयूराः = म् + अ + य् + ऊ + र् + आ:
बालक: = ब् + आ + ल् + अ + क् + अः
3. उदाहरणं दृष्ट्वा रिक्तस्थानानि पूरयत-
चषक: चषकौ चषकाः
बलीवर्दः बलीवर्दों बलीवर्दाः
शुनकः शुनकौ शुनका
मृगः मृगौ मृगाः
सौचिकः सौचिकौ सौचिकाः
मयूरः मयूरौ मयूराः
4. चित्राणि दृष्ट्वा संस्कृतपदानि लिखत-
गज:
काक:
चन्द्रः
तालः
भल्लुक:
बिडाल:
5. चित्रं दृष्ट्वा उत्तरं लिखत-
यथा-
बालक: किं करोति?
बालकः पठति।
अश्वौ किं कुरुतः ?
अश्वौ धावतः ।
कुक्कुराः किं कुर्वन्ति?
कुक्कुराः बुक्कन्ति ।
छात्रौ किं कुरुतः ?
छात्रौ पठतः ।
कृषक: किं करोति?
कृषक: क्षेत्रं कर्षति ।
गजौ किं कुरुतः ?
गजौ चलतः ।
6.पदानि संयोज्य वाक्यानि रचयत-
| गजा: | नृत्यन्ति |
| सिंहौ | गायति |
| गायक: | पठत: |
| बालकौ | चलन्ति |
| मयूराः | गर्जतः |
वाक्यानि –
गजाः चलन्ति ।
सिंहौ गर्जतः ।
गायकः गायति ।
बालकौ पठतः ।
मयूराः नृत्यन्ति ।
7.मज्जूषातः पदं चित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत
| नृत्यन्ति गर्जतः धावति चलतः फलन्ति खादति |
(क) मयूराः नृत्यन्ति
(ख) गजौ चलतः
(ग) वृक्षाः फलन्ति
(घ) सिंहौ गर्जतः
(ङ) वानरः खादति
(च) अश्वः धावति
8. सः तौ, ते इत्येतेभ्यः उचितं सर्वनामपदं चित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत –
यथा-
अश्वः धावति। – सः धावति।
(क) गजाः चलन्ति। – ते चलन्ति ।
(ख) छात्रौ पठतः। – तौ पठतः।
(ग) वानराः क्रीडन्ति। – ते क्रीडन्ति ।
(घ) गायक: गायति। – स: गायति।
(ङ) मयूराः नृत्यन्ति। – ते नृत्यन्ति।
| Also Read: – Class 6 Sanskrit रुचिरा NCERT Solution |
| Also Read : – Class 6 Important Questions for Exams |